Związki Powstania Warszawskiego z Gorlicami - część 1.

Co Gorlice mogły mieć wspólnego w Powstaniem Warszawskim? Możecie być zaskoczeni! Zapraszamy na krótki cykl artykułów poświęconych właśnie Powstaniu Warszawskiemu w kontekście miasta Gorlice.

W Gorlicach wieść o wybuchu powstania w Warszawie przyniosła nadzieję na szybkie zakończenie wojny i poczucie dumy z walczących. O tych dniach pisał tak w swoich wspomnieniach zatytułowanych „ Dziennik okupacyjny od 23 lipca 1944 do 16 stycznia 1945 roku” gorliczanin, Władysław Zabierowski:

3 sierpnia 1944 r.:

My tu zajmujemy się małostkami, a w Warszawie powstanie. Brak bliższych danych: kto, kiedy, dlaczego, czy w porozumieniu ze Wschodem i Zachodem? Nastrój u nas niezwykły, widać podniecenie.

5 sierpnia 1944 r.:

Różnymi kanałami dotarły i do nas dokładniejsze informacje z Warszawy. Cała Polska wie o powstaniu. U nas, zapewne jak i gdzie indziej ogromna duma i radość. Narasta jednak niepokój o wynik tego zrywu. Patrzymy ostrożniej, słuchamy uważniej. Wyobrażamy sobie ile tam ginie ludzi, dzieci, kobiet, starców. Co z wodą, żywnością, szpitalami, lekarstwami.

20 sierpnia 1944 r.:

20 dni trwa już powstanie. W pierwszych dniach tego zrywu przyjęliśmy go z uczuciem patriotycznej radości i wiary w jego sens, niepomni przeszłych i przegranych powstań. Mieliśmy prawo oczekiwać , że ci, którzy podjęli decyzję tego czynu są odpowiedzialnymi realistami. Szuka się wiadomości, które dają nadzieję. Warszawa dostaje pomoc.

 

W każdą noc lecą z południa czy z zachodu ciężkie wojskowe transportowce, by zrzucić broń i zaopatrzenie walczącym. Miejscowi mówią, że z 18 na 19 sierpnia spadł pod Olszynami taki samolot i rozbił się.

19 września 1944 r.:

Mija pięćdziesiąty dzień Powstania Warszawskiego. Czy będzie to jeszcze jedno, kto wie czy nie najtragiczniejsze powstanie w naszej historii?

Warszawiacy w Gorlicach

Po upadku powstania (2 październik 1944 roku) niektórzy warszawiacy dotarli do Gorlic. Przeważnie były to kobiety z dziećmi i starsi mężczyźni.

W listopadzie 1944 roku żandarmi niemieccy niemal bezbłędnie trafiali do domów, w których przygarnięto przybyszów. Wtedy gorlicka droga warszawiaków wiodła do Sklarczykówki (siedziba Gestapo), gdzie ich przesłuchiwano. Niegroźnych (wg niemieckiej oceny) wypuszczano z nakazem opuszczenia miasta i powiatu w ciągu 48 godzin, ze względu na strefę przyfrontową. Niektórym warszawiakom udało się jednak pozostać w Gorlicach.

Taką osobą była Janina Miodek z d. Chwastowicz, siostra Władysława Chwastowicza, znanego w Gorlicach ogrodnika. Jej mąż pracował jako inspektor oświaty w Warszawie i był stryjem prof. Jana Miodka, znanego językoznawcy. Janina ukończyła Seminarium Nauczycielskie w Gorlicach i pracowała jako nauczycielka najpierw w Sosnowcu a potem w stolicy.

Dramat głodu i braku żywności

Pani Miodek przebywała w czasie powstania w Warszawie i jak wspomina Maria Chwastowicz, jej bratanica, ciotka cierpiała tam straszny głód. By zdobyć coś do jedzenia otwierała okna i sypała okruchy na podłogę. Szukające pożywienia gołębie wpadały do mieszkania, wtedy zamykała okna i je łapała. Podczas powstania gotowała również dla powstańców. Po upadku powstania Niemcy wywieźli ją wraz z innymi koleją do Pruszkowa i stamtąd trafiła do Gorlic, do rodziny.

Przez jakiś czas mieszkała u nich ucząc jednocześnie w szkole podstawowej w Stróżówce. Następnie została kierowniczką szkoły podstawowej w Wójtowej. Twierdziła, że już nigdy nie zamieszka w mieście, gdyż tam w razie jakiegoś nieszczęścia cierpi się straszny głód, a na wsi zawsze zdobędzie coś do jedzenia. Gdy bratanica mówiła do niej z podziwem, że przeżyła sześćdziesiąt trzy dni powstania, ta dodawała z naciskiem i sześćdziesiąt trzy noce !

[ZT]12543[/ZT]