Gorlicki Dworzec Autobusowy miał wzloty i upadki. Pierwszy z nich zapowiadał się, kiedy gorlicki PKS przejmował nowy przewoźnik. W kwietniu 2005 roku skomercjalizowano PKS i trafił w ręce firmy Connex. Kilka lat później firmę wchłonęła Veolia Transport Bieszczady. To zaczęło powolną agonię gorlickiego przewoźnika i samego dworca. Skutkiem tego była jego sprzedaż i niemal 11 lat temu właścicielem nieruchomości została gorlicka firma Anmar, a zarządcą znany wszystkim mieszkańcom lokalny przewoźnik – Voyager.

• Anmar i Voyager - dwie firmy miały ambitne plany prowadzenia gorlickiego dworca autobusowego
• Epidemia koronariwursa przyniosła pierwsze problemy w funkcjonowaniu obiektu
• "Gwóźdź do trumny" miał wbić inny lokalny przewoźnik po decyzji Starostwa Powiatowego
• Czy na dworzec wrócą autobusy? na to pytanie odpowiada właściciel obiektu
• Archiwalny materiał wideo przedstawiający reaktywację dworca w 2011 roku!  

Plany były ambitne, miało być pięknie

Pierwsze kroki skierowaliśmy do właściciela nieruchomości, kiedyś Anmar, a dziś Terra Mota Sp. z o.o. Komentarz udzielił nam prezes zarządu, Marcin Bolek.

M.B.: Kiedy przejęliśmy dworzec ówczesne władze zapewniały nas o wsparciu, obiecywano zwolnienia podatkowe, granty i pomoc w rozwoju gorlickiego dworca. Później jednak władza się zmieniła i temat umarł. Wszystko było utrzymywane z kieszeni naszej i Voyagera oraz częściowo innych przewoźników korzystających z obiektu - zdecydowaną większość jednak brał na siebie Voyager.

Red: Firma Terra Mota [dawniej Anmar – dop. Red..] jest tylko zarządcą nieruchomości więc pewnie nie miała wpływu na to, co spotkało ostatnio ten obiekt?

M.B.: Tak, cały czas funkcjonowaniem dworca zajmował się najemca, czyli firma Voyager. Niestety z powodów ekonomicznych spółka ta zrezygnowała z działalności GDA. Rozumiem ich decyzję, raz że wpadli w tarapaty między innymi w związku z covidem, z resztą jak większość firm świadczących przewozy pasażerskie, a druga sprawa, to przez rosnące cały czas ceny energii. Mając na uwadze to, że zbliża się zima, koszty ogrzewania oraz koszty utrzymania poczekalni przestały się kalkulować.

Red: Ale z dworca korzystali różni przewoźnicy..

M.B.: Wszyscy przewoźnicy, którzy świadczą tutaj usługi przewozów dalekobieżnych korzystali z tego dworca. Z tego co mi wiadomo, to gwoździem do trumny była decyzja Starostwa zezwalająca na odjazdy [początek linii – dop. Red.] drugiemu największemu przewoźnikowi, a później mniejszym, z przystanku przy ul. Bieckiej z pominięciem dworca. Kiedyś Starostwo mówiło, że będzie chciało, żeby był porządek w mieście, żeby był ład i wszystkie odjazdy odbywały się z jednego miejsca..

Gorlicki Dworzec Autobusowy to była prywatna inicjatywa, sponsorowana  przez nas, a to wiadomo, nie spina się tak jak inne biznesy, przykładowo choćby handel. Za wynajem nieruchomości nie liczyliśmy dużo, chcieliśmy zrobić coś dla lokalnego społeczeństwa - taka mała inicjatywa na miarę możliwości.

Voyager też jakoś łatał to wszystko, tak żeby to się w miarę kręciło, koszty cały czas ponosił i musiał je częściowo odzyskiwać. Opłaty dla przewoźników za odjazdy z dworca – coś co jest normalne na każdym dworcu – z tego co wiem były śmiesznie niskie, w porównaniu do Nowego Sącza albo Tarnowa to są stawki pewnie dzielone przez 10.

Najwięcej stracili na tym pasażerowie, którzy mieli jeden punkt zbiorczy, gdzie z tablicy rozkładów dowiadywali gdzie odjeżdżają autobusy jakich linii. A nie rozrzucone przystanki gdzieś po mieście. 

Miał być porządek, a zrobił się nieład

Red: No właśnie. Na przełomie września i października zrobiło się głośno w tym temacie, a ludzie często nie kryli rozgoryczenia sytuacją.

M.B.:Dzisiaj akurat byłem świadkiem podczas obiadu na dworcu, jak do restauracji weszła jakaś Pani z pretensjami dlaczego taki bałagan, że ona nie wie skąd teraz są odjazdy, czy z ulicy Bieckiej czy skąd. Ktoś z restauracji jej tłumaczył, że z dworca odjeżdża Europol, i Nowex, natomiast cała reszta przewoźników z ulicy Bieckiej, a z którego przystanku, musi pójść i  sama sobie sprawdzić.

Red: Voyager wycofał się z prowadzenia dworca. Czy są szanse, że obiekt znów zacznie funkcjonować?

M.B.: Jeśli chodzi o działanie jako takiego punktu zbiorczego odjazdów raczej nie. Zainteresowany odjazdami na chwilę obecną jest Europol oraz Nowex.

Red: Czyli autobusy wracają na dworzec..

Tak, ale to nie będzie już ta ilość co była i jednak ten bałagan będzie. Pasażerowie będą szukali kto i skąd odjeżdża, gdzie i kiedy.

Red: O poczekalni pewnie trzeba już zapomnieć..

M.B.: Zgadza się. Poczekalnia niestety nie będzie funkcjonowała, bo w tej sytuacji to nie ma sensu. Niestety zarówno Voyager jak i Terra Mota nie prowadzą fundacji charytatywnej. I tak powiem szczerze, że podziwiam tutaj panów Wojtarowiczów, że chciało im się to tyle czasu utrzymywać.

Była kiedyś wojna o toalety, ale nikt nie może być zobligowany żeby je prowadzić. A są one taką kulą u nogi, która przynosi cały czas straty. Byli kiedyś atakowani [Voyager – dop.red.] przez opinię publiczną, sanepid, radnych urzędu miast, że tych toalet nie prowadzą. To je uruchomili, ale.. klienci ciągle je niszczyli - dziś toaleta jest zdewastowana. To była studnia bez dna.  Takie rzeczy powinno prowadzić albo miasto, albo starostwo, bo to jest jednak toaleta publiczna, miejsce użyteczności publicznej, coś co nie przynosi zysków. To po prostu nie ma przynosić dochodów, to ma służyć społeczeństwu. I tak podziwiam, że Voyager zgodził się je prowadzić, żeby dodatkowo ponosić koszty. Bo nie musiał.

Zamiast dworca mógł być market

Dworzec po przejęciu od Veolii mógł spotkać zupełnie inny los. Choć mówiło się o możliwości powstania marketu na placu przy dworcu PKP (za Urzędem Skarbowym), to mało kto wie, że znacznie większy obiekt mógł zająć miejsce przeznaczone dla autobusów.

Red: Poczekalni więc nie będzie, nie będzie kas biletowych. Co więc z samym budynkiem, jakieś plany?

M.B.:Na chwilę obecną zajęliśmy się dalszym remontem obiektu, który powinien zakończyć się do końca roku. Wtedy zobaczymy co dalej z tym zrobić.

Od samego początku zamierzałem tam prowadzić dworzec, mimo iż były bardzo intratne propozycje na odsprzedaż nieruchomości, m.in. pod sklep wielkopowierzchniowy. Jednak odmówiłem i pozostałem przy swoich planach.

Prowadzili dworzec, tak długo jak to było możliwe

Naszym kolejnym naturalnym rozmówcą musiał być zarządca GDA. O komentarz poprosiliśmy prezesa Zarządu Voyagera, Kamila Wojtarowicza, który ponad 10 lat temu oprowadzał redakcję portalu po startującym właśnie odświeżonym dworcu (archiwalny film na końcu artykułu)

Red.: Z rozmowy z właścicielem nieruchomości wiemy, że od jakiegoś czasu dworzec nie przynosił Wam zysków, a był wręcz finansową kulą u nogi. Kiedy zaczęły się pierwsze problemy?

Kamil Wojtarowicz.: Pierwszym uderzeniem w projekt pod tytułem Gorlicki Dworzec Autobusowy był oczywiście wybuch pandemii wiosną 2020 roku. Przewoźnicy (w tym również my) w wyniku wprowadzonych obostrzeń drastycznie ograniczyli lub zupełnie zawiesili kursowanie swoich linii. Dworzec utrzymywał się z opłat od przewoźników za poszczególne kursy, więc skoro kursów nie było, to nie było też przychodów z tego tytułu. Koszty wynajmu dworca od właściciela nie zmieniły się, więc od tamtego czasu nasza firma dokładała do utrzymania dworca. Kolejne fale i wprowadzanie obostrzeń ponawiały stan rzeczy i pogłębiały nierentowność projektu. Pragnę zaznaczyć, iż w tym czasie nie podnieśliśmy przewoźnikom stawek za wjazd na dworzec, zdając sobie sprawę, że sytuacja jest dramatyczna.

W międzyczasie dotowany z podatków Gorliczan - MZK Gorlice swoim ekspansywnym rozszerzaniem połączeń coraz bardziej na teren powiatu spowodował, iż poszczególni przewoźnicy nigdy nie wrócili już do kursowania sprzed pandemii, wręcz przeciwnie - zaczęli ograniczać kursowanie swoich linii lub wręcz całkowicie je usuwali (tutaj przykład to przewoźnik Libropol usuwający linię do Staszkówki z uwagi na wejście MZK, czy też przewoźnik Tranzit likwidujący połączenie do Sitnicy).

W momencie, kiedy administrator dworca wręczył nam rozliczenie za opłatę mediów poprzedniego sezonu grzewczego, zdaliśmy sobie sprawę, że przy wzrastającej wtedy inflacji nie będzie nas już stać dokładać do interesu na kolejny sezon grzewczy. Zgłosiłem ten fakt burmistrzowi Gorlic, jednakże bez efektu. Miasto Gorlice mogłoby podtrzymać funkcjonowanie dworca kierując autobusy MZK przez dworzec (był okres, kiedy jedna linia MZK jeździła przez dworzec), jednakże jak widać uznało, że dworzec autobusowy w Gorlicach nie jest potrzebny i przystanki miejskie spełnią swą rolę jako alternatywa.

Ciekawą rolą jest tu działanie Starostwa Powiatowego w Gorlicach (poczynając od mam nadzieję nieświadomego wprowadzenia pasażerów w błąd informując na swojej stronie http://komunikacja.powiatgorlicki.pl/ tym, że od 01.10.22r. autobusy zamiast z dworca to będą odjeżdżać z Bardiowskiej, co jest nieprawdą). Otóż można na stronie Starostwa znaleźć dzisiejsze dumne ogłoszenie, że z inicjatywy Starostwa powstało połączenie Tarnów - Wysowa Zdrój. Takie kursy w oczywisty sposób podkopią rentowność naszej linii Gorlice - Wysowa Zdrój, przynosząc wątpliwe korzyści w postaci mitycznego turysty z Tarnowa, który dzięki temu do Wysowej pojedzie. Ciekawe natomiast jest to, że nawet Starostwo przy planowaniu takiego połączenia w ogóle nawet nie wzięło pod uwagę zatrzymywania się na dworcu w Gorlicach. Nie było nawet jednego zapytania o warunki, stawki itd. To pokazuje, że Starostwo również nie jest zainteresowane tym, żeby dworzec w Gorlicach istniał.

Kroplą, która przelała czarę goryczy była decyzja przewoźnika Libropol z lipca tego roku, który z uwagi na ograniczanie kosztów funkcjonowania swoich linii poinformował nas, że wszystkie jego linie z dniem 01.09.2022r. rezygnują z odprawiania się z dworca. Po takiej decyzji przewoźnika z największą ilością kursów z dworca, cały projekt przestał mieć sens i podjęliśmy decyzję, o rezygnacji z prowadzenia dworca z dniem 01.10.22r.

Red.: Ostatecznie nie mieliście wielkiego wyboru i musieliście iść w ślady pozostałych przewoźników, którzy przenieśli odjazdy swoich linii na przystanek przy ulicy Bieckiej. Czy jest szansa, że autobusy z logo „Voyager” powrócą kiedyś na dworzec?

K.W.: Zgadza się, zmieniliśmy przystanek z dworca na przystanek ul. Biecka - Forest i wydaje się, że z uwagi na kwestie przytoczone na początku mojej wypowiedzi, prędko się to nie zmieni.

To wciąż nie koniec historii gorlickiego dworca

Gorlicki Dworzec Autobusowy, chociaż można powiedzieć, że umarł - i to nie pierwszy już raz to jednak wciąż będzie miał w sobie iskrę życia. Co prawda jego funkcjonowanie ograniczy się do "bycia przystankiem", to jednak nadal będzie można zobaczyć na nim autobusy. Czy kiedyś wrócą tutaj przewoźnicy poza dwoma wspomnianymi w tekście powyżej - czas pokaże. Na chwilę obecną, czyli od blisko miesiąca mamy nowy "przystanko-dworzec" przy ulicy Bieckiej, który z pewnością nie jest spełnieniem oczekiwań podróżnych.

Starostwo Powiatowe wyjaśnia i odpowiada 

Nadzór nad przewozami w regionie odpowiedzialne jest Starostwo. To właśnie ten urząd odpowiada za wydawanie zgody na realizowanie przewozów wg wskazanego przez przedsiębiorcę rozkładu jazdy.  W związku z tym nie mogliśmy również i tutaj skierować prośby o komentarz do całej sprawy. Otrzymaliśmy bardzo obszerną odpowiedź, którą publikujemy w całości:

W odpowiedzi na Państwa zapytanie wyjaśniamy, iż obecnie przewóz osób na terenie Powiatu Gorlickiego funkcjonuje głównie w oparciu o przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, co w praktyce oznacza, iż zbiorowy przewóz osób realizowany jest przez prywatnych przedsiębiorców. Zgodnie z treścią zapisów tej ustawy, wykonywanie przewozów regularnych
w zależności od zasięgu tych przewozów wymaga zezwolenia odpowiednio wójta/burmistrza/prezydenta miasta na liniach komunikacyjnych na obszarze gminy/miasta, starosty na liniach komunikacyjnych na obszarze powiatu, a w przypadku przewozów na liniach komunikacyjnych wykraczających poza obszar powiatu, konieczne jest zezwolenie marszałka województwa.
Zezwolenie wydaje się na wniosek przedsiębiorcy, do którego dołącza się opracowany przez niego rozkład jazdy, uwzględniający przystanki. Do wniosku dołącza się ponadto potwierdzenie uzgodnienia zasad korzystania z obiektów dworcowych i przystanków, dokonane z ich właścicielami lub zarządzającymi. Starosta zatem nie wydaje zgody na korzystanie z przystanków i dworca autobusowego, ponieważ nie jest ich właścicielem ani organem zarządzającym. Do tej pory z dworca autobusowego przewoźnicy korzystali na podstawie zawartych umów cywilno -prawnych, ponosząc z tego tytułu określone koszty. Natomiast zgodę na korzystanie z przystanków komunikacyjnych zlokalizowanych przy ul. Bieckiej w Gorlicach, wydaje Urząd Miejski w Gorlicach. Przewoźnicy z terenu powiatu gorlickiego od lat ujmują w swoich rozkładach jazdy przystanki na ulicy Bieckiej, zatem bezpodstawne jest stwierdzenie, iż wydanie zgody na korzystanie z tych przystanków przyczyniło siędo zaprzestania funkcjonowania obiektu dworca autobusowego. 

Dodać należy, że przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, polegającą na wykonywaniu regularnego przewozu osób, opracowują przebieg trasy na danej linii komunikacyjnej oraz rozkłady jazdy na podstawie własnych analiz i oceny rentowności prowadzonych kursów. W odpowiedzi na złożony wniosek, właściwy organ może wydać zezwolenie i zatwierdzić przedłożony rozkład jazdy, bądź odmówić udzielenia zezwolenia na wykonywanie przewozów regularnych. Nie ma natomiast możliwości dokonywania modyfikacji w opracowanym przez przewoźnika rozkładzie jazdy.
Regulacje prawne nie przewidują żadnych narzędzi ani środków nacisku, które pozwalałyby staroście czy innym organom na wyegzekwowanie od przewoźnika określonych zmian w rozkładzie jazdy, w tym zmiany wskazanych w rozkładzie jazdy przystanków komunikacyjnych.

Podsumowując, mimo iż Powiat nie ma prawnego obowiązku posiadania i utrzymania obiektów dworcowych uważamy, że Dworzec Autobusowy na terenie miasta Gorlice jest bardzo potrzebny ponieważ stanowi ważne centrum komunikacyjne i jest punktem odniesienia dla podróżujących.
Nie mamy jednak prawnych możliwości wpływu na to, aby lokalni przewoźnicy uwzględnili w swoich rozkładach jazdy konkretny przystanek czy obiekt dworcowy.

[FOTORELACJA]1894[/FOTORELACJA]

Poniżej archiwalny materiał z 2012 roku o ponownym wówczas otwarciu dworca przez firmę Voyager zrealizowany przez Gorlice24.