"Pokolenie nic"

Z Kubą Diduchem rozmawiamy o jego najnowszej płycie, która właśnie ukazała się nakładem wydawnictwa „Muzyczny Beskid”. Gorlice24.pl objęły wydawnictwo swoim patronatem.

Ile to już lat od wydania „Poezji szeptanej” minęło?

Pięć. Premierę miała bodajże we wrześniu 2014 roku w audycji Michała Margańskiego i Marka Niedźwieckiego w Radiowej Trójce.

„Pokolenie nic” to podobna rzecz? Pierwsza twoja płyta była, co tu dużo mówić, nieco niszowa. Pod względem wokalnym przypominała zespół „Świetliki”. A muzycznie to nawet trudno znaleźć jakiś punkt odniesienia.

Pamiętam, że Michał Margański w swojej audycji porównał moją muzykę do Saint Germain. Było mi z tego powodu ogromnie miło, bo to formacja kultowa wśród fanów muzyki elektronicznej, ale z elementami żywego grania. Przy komponowaniu poszczególnych utworów na nowej płycie znów zastosowałem więc tę metodę. Sporo tu sampli, ale też dźwięków żywych instrumentów „obrobionych” w studio.

Studio to, co zawsze?

Ależ oczywiście! Z Rafałem „BONI” Boniśniakiem współpracuję od początku mojej „płytowej” kariery, rozumiemy się instynktownie i od lat przyjaźnimy. W PAPAYA Studio czuję się jak w domu. Zresztą mamy z „Bonim” te same doświadczenia czy to muzyczne, czy to pokoleniowe.

No właśnie. „Pokolenie nic” - o którym pokoleniu mowa i dlaczego właśnie w taki sposób?

O moim. Pokoleniu czterdziestolatków, których najpierw karmiono socjalizmem, potem solidarnościowym etosem, później wizjami kapitalizmu, a na końcu okazało się, że wszystko to i tak o przysłowiową „dupę” można rozbić. Bo i tak zawsze liczy się tylko pieniądz i władza. Niezależnie czy z lewa, czy z prawa to jest jedyny cel. Idee są dla naiwnego motłochu, któremu od czasu do czasu można coś rzucić. Zresztą z podatków tegoż motłochu. No może nie całego, tylko tych, którzy płacą podatki.

Tytułowy utwór osadziłeś w realiach Gorlic?

A po czym poznałeś? (śmiech)

„W mieście upadła jedyna fabryka, a rafinerię rozkradli. Nikt nie poszedł siedzieć, bo się wszyscy tą kasą powaflowali” - ?

A jak było? Inaczej? Dorastałem w mieście słynącym z dwóch ogromnych zakładów. Kiedy po godzinie 22.00 wracałem do domu ostatnim autobusem od mojej ówczesnej dziewczyny, w Gliniku na przystankach stały setki ludzi, którzy właśnie zakończyli drugą zmianę w fabryce i na rafinerii. Dzisiaj jedna sprawia wrażenie wymarłej, druga zastawiona tonami toksycznego syfu czeka na katastrofę ekologiczną. Wszystkie opcje polityczne od lat deklarują, że sprawę załatwią. I po buńczucznych deklaracjach do kamer nastaje cisza. Do następnej kampanii wyborczej.

Wątki religijne też poruszasz. „Skrzętnie ukrywany pedofil” - to to, o czym myślę?

Tak. Jeśli masz dwanaście lat, idziesz do spowiedzi, a tam słyszysz pytania o to, czy widziałeś tatusia nago i co wtedy czułeś, to potrafi ci to zwichnąć stosunek do Kościoła na całe dziesięciolecia. A najgorsze jest to, że doskonale wiesz, że nie jesteś i nie byłeś jedyny. Że wiadomy ksiądz proboszcz z jednej z gorlickich parafii, bo o nim mowa, skrzywdził dziesiątki dzieci i młodych ludzi. I mówię to z całą odpowiedzialnością za swoje słowa. A z drugiej strony masz księdza prałata w sąsiedniej parafii, który organizował w tym czasie w Bazylice nabożeństwa przebłagalne, podczas których przepraszał Pana Boga za to, że Prezydent Kwaśniewski nie ma ślubu kościelnego. I ta świadomość boli znacznie bardziej. Bo nie ma możliwości, żeby ksiądz prałat przez dziesięciolecia nic o zboczonych wyczynach kolegi nie wiedział. Ale wolał zająć się politykowaniem, niż pomóc „temu najmniejszemu”. Ufff….

Mocno.

Ale niestety prawdziwie. I takich rzeczy są dziesiątki, jak się patrzy wstecz na te wszystkie lata, systemy, układy i układziki. Tak jak wcześniej wspomniałem – świat przewartościowuje się w zastraszającym tempie. Boję się, co czeka moją córkę, kiedy będzie dorosła. Jak wtedy będzie wyglądała rzeczywistość.

Gdzie twoim zdaniem podążamy?

Ku rzezi. Dotarliśmy do miejsca, gdzie planeta zaczyna powoli umierać. Radykalizują się ruchy religijne opierające się na przemocy, prozelityzmie, agresywnym wiązaniu wiary z nacjonalizmem. Władzę obejmują ludzie budujący swój etos na pogardzie dla drugiego człowieka. Z drugiej strony mamy tak charakterystyczną dla współczesnej sytej Europy całkowitą bezideowość, bezczeszczenie świętych symboli i wizerunków. Media, w tym społecznościowe, z miejsca podchwytują każdy taki temat, robią z niego newsa, bądź częściej fake newsa i pompują emocje do granic możliwości. Kiedyś, mam wrażenie że bardzo niedługo, to się po prostu wymknie spod kontroli.

To płyta o lęku przed tym, co nadchodzi?

Po części tak. Lecz nie tylko. Generalnie jej motywem przewodnim jest czas. Jego upływ, przemijanie, odejście. Ale też próba uchwycenia ulotnych chwil. Tych szczęśliwych, tych absurdalnych i tych, które już nigdy nie wrócą, ale które da się jakoś zakląć w muzyce, czy też krótkim tekście.

Teksty jak zwykle krótkie. Dłuższy tylko utwór tytułowy, „Rozmowa” i „Bartne”. Czy to owo słynne „Bartne”?

Tak. Ze słowami mojego Taty Bogdana i wspólną muzyką jego i Mirka Czyżykiewicza. Założyłem sobie przy pierwszej płycie, że na każdym moim krążku musi się znaleźć przynajmniej jeden utwór Bogdana. Na „Poezji szeptanej” to była „Ballada bezpretensjonalna”. Tutaj na warsztat wziąłem „Bartne”.

Jak reakcja Diducha Seniora?

Zważywszy na to, że „Bartne” brzmi u mnie jak mix Massive Attack z wczesnym Preisnerem, Senior przyjął to zaskakująco entuzjastycznie (śmiech). Zresztą Bogdan jest stałym „odsłuchiwaczem” moich nagrań w fazie produkcji i zawsze liczę na jego fachowe ucho. Takie spojrzenie z zewnątrz jest bardzo ważne, bo podczas nagrywania i produkcji mamy z „Bonim” czasami jeden utwór po kilkadziesiąt razy w odsłuchu i na pewne rzeczy możemy po prostu nie zwrócić uwagi.

Dużo na nowej płycie muzyki instrumentalnej

Faktycznie. Lata temu naszkicowałem sobie trzy utwory oparte na różnych brzmieniach gitar i powstał z tego „Tryptyk gitarowy”. Płytę otwiera również instrumentalny „Beskid” oparty na zsamplowanych głosach śpiewaków ludowych i bębnach a'la Burial, a przedostatnie „Zawieszenie” to zapętlone quasi ambientowe plamy dźwięków.

Rzadko koncertujesz…

Prawie wcale. Nie mam po prostu czasu. Zawodowo jestem zaangażowany w bardzo duże projekty, a jeśli dołożyć do tego dom i spory ogród, to z trudem da się wykroić choć chwilę na muzykę. Ale może coś się uda przygotować.

Dystrybucja płyty?

Dogrywamy szczegóły. Dam znać w najbliższym czasie.

„Ja sobie pójdę. Muzyka zostanie”. To zakończenie ostatniego utworu na płycie. Co dalej?

Zobaczymy. Katalog pod nazwą „Płyta nr 3” czeka na dysku twardym mojego laptopa. I powoli się zapełnia. Jak Bóg da zdrowie, może znowu coś nabroję.