Góra Jawor w Wysowej-Zdroju od prawie stu lat pozostaje w świadomości Łemków jako święta góra i miejsce kultu religijnego. Nadleśnictwo Łosie na szczycie góry chce postawić wieżę widokową, co budzi niemałe kontrowersje wśród społeczności łemkowskiej i zwolenników dzikiego Beskidu Niskiego, pozbawionego tego typu atrakcji turystycznych.
Nieopodal szczytu Góry Jawor stoi kaplica greckokatolicka, to właśnie tam w 1925 roku ukazała Matka Boża. Jak duże znaczenie religijne ma to miejsce świadczyć może, chociażby liczba postawionych tam krzyży. Co ciekawe, nieopodal kaplicy trwa właśnie budowa prawosławnej cerkwi.
Z kolei Nadleśnictwo Łosie chce w masywie Góry Jawor wybudować wieżę widokową i wykonać ścieżkę edukacyjną przyrodniczo-historyczną pod nazwą „Park archeologiczny w Wysowej”.
Zaraz po tym, gdy informacja o planach Lasów Państwowych ujrzała światło dziennie, pojawiła się petycja podpisana Miłośników góry Jawor, a zatytułowana: Sprzeciw wobec budowy wieży widokowej na górze Jawor, której twórcy m.in. o zachowanie Góry Jawor w nienaruszonym stanie dla przyszłych pokoleń.
Swoje stanowisko w tej sprawie zajął również Zarząd Główny Zjednoczenia Łemków:
Naszym świętym obowiązkiem jest dbać, aby zarówno w miejscu objawienia Matki Bożej, jak i w jego otoczeniu panował ład, porządek, żeby to miejsce kultu religijnego nie zostało zbezczeszczone, mogło służyć i być dostępne dla wszystkich, którzy je odwiedzą. Nieważne czy będą to pielgrzymi czy turyści. Ważne jest jednak, iż udając się na świętą Górę Jawor, należy mieć świadomość, gdzie się przybywa, że pobyt tutaj ma głęboki wymiar duchowy.
Autorzy stanowiska podkreślają, że mają świadomość, iż Wysowa potrzebuje poszerzać swoją ofertę turystyczną zarówno dla przyjezdnych jak i stałych jej mieszkańców, ale...
Trzeba jednak pamiętać także o tym, że Wysowa położona jest w Beskidzie Niskim w Gminie Uście Gorlickie, gdzie mieszka dzisiaj najwięcej Łemków, gdzie mieszkają wyznawcy różnych religii i wyznań. Wszelkie nowo powstające produkty turystyczne na terenie Wysowej winny uwzględniać ten stan rzeczy w swoim programie. Pamięć o wydarzeniach historycznych można zamienić na dobry produkt turystyczny, ale musi on być zgodny z prawdą historyczną i mieć właściwą oprawę.
– dodają.
Budowa wieży widokowej i ścieżki edukacyjnej jest częścią projektu, który z założenia ma na celu podtrzymywanie tradycji historycznych i pielęgnowanie dziedzictwa przyrodniczego w rejonie pogranicza w Beskidzie Niskim. Jest on realizowany przez Nadleśnictwo Łosie, Gminę Ropa i Gminę Krynica-Zdrój po stronie polskiej, a po stronie słowackiej przez Zborov i Lasy Słowackiej Republiki.
Chciałbym podkreślić, że zlokalizowanie wieży na Górze Jawor nie oznacza, że w jakikolwiek sposób dotykamy sfery religijnej, świętego miejsca zlokalizowanego na tej górze, gdyż wieża zostanie umiejscowiona w odległości blisko pół kilometra od sanktuarium Łemków, w okolicach geodezyjnego szczytu Góry Jawor. Co ważne, również dojście do tej wieży przez ścieżkę archeologiczno-przyrodniczą zostanie zorganizowane w taki sposób, aby nie naruszać sacrum tego miejsca.
Już na samym początku naszej wędrówki z centrum Wysowej, kiedy wejdziemy na teren Lasów Państwowych, skręcimy w lewo i w odrębnej strefie będziemy się poruszać w kierunku granicy polsko-słowackiej. W mojej ocenie, ale również w ocenie architektów i projektantów, powinno to zostać właściwie odebrane przez społeczeństwo, bo ruch pielgrzymów został jasno oddzielony – odbywa się prosto, do góry w kierunku kaplic, natomiast ruch turystyczny będzie odbywał się w lewo i dopiero później będzie wznosił się w kierunku wieży.
– podkreśla Bartłomiej Sołtys, Nadleśniczy Nadleśnictwa Łosie.
I dodaje:
Sam park archeologiczno-przyrodniczy – z uwagi na problematykę, uczucia i wrażliwość społeczności łemkowskiej, jeżeli chodzi o działalność Konfederacji Barskiej w Beskidzie Niskim w XVIII wieku – będzie podejmować przede wszystkim fakty historyczne i archeologiczne, bez nawiązywania do tych trudnych czasów, które związane były z działaniami wojennymi w Beskidzie Niskim.
Na początku ścieżki ma zostać utworzona strefa odpoczynku, która w założeniu ma służyć także ruchowi pielgrzymów. Zostaną wybudowane dwie wiaty i toaleta regularnie serwisowana, co powinno zwiększyć komfort nie tylko turystów, ale i pielgrzymów właśnie.
Zasadnicza część parku archeologiczno-przyrodniczego zostanie poświęcona przyrodzie i lasom Beskidu Niskiego, natomiast w miejscu, gdzie ścieżka będzie przechodziła w rejon umocnień, jeszcze z czasów bitwy o Wysową, tam będziemy podejmować tematykę stricte dotyczącą przebiegu bitwy, tego, jakie techniki stosowali Konfederaci Barscy, opowiemy również o relacjach historycznych, które wówczas w Europie panowały i z których wynikał zryw niepodległościowy Konfederacji Barskiej.
– opowiada Nadleśniczy.
Zarząd Główny Zjednoczenia Łemków stwierdza, że proponowana lokalizacja tego projektu budzi uzasadnione kontrowersje i obawy:
Mówimy NIE jeśli proponowany projekt miałby ingerować w miejsce szczególnie dla nas ważne, a więc miejsce objawienia Matki Bożej oraz przyległy do niego teren. Mówimy NIE jeżeli w propozycji ścieżki nie znajdą się na tablicach treści zgodne z prawdą historyczną niezależnie od tego, gdzie miałaby ona powstać.
Co ważne, jeszcze w czerwcu ubiegłego roku Nadleśnictwo Łosie zorganizowało spotkanie, w którym wzięli udział przedstawiciele Gminy Uście Gorlickie, przedstawiciele Zjednoczenia Łemków oraz właściwi terytorialnie duchowni – greckokatolicki i prawosławni.
W efekcie tego spotkania uczestnicy zgodnie zadecydowali o konieczności zachowania przestrzennej odrębności od miejsca świętego i ukierunkowanie treści edukacyjnych na przekaz archeologiczny i badawczy, unikając przekazu mogącego godzić w uczucia religijne i tożsamościowe społeczności łemkowskiej.
Projekt budowy wieży widokowej i ścieżki edukacyjnej nadal wywołuje sporo negatywnych komentarzy, dlatego Nadleśnictwo Łosie deklaruje, że może zorganizować wizję terenową, w czasie której zostaną omówione szczegóły projektu.
[FOTORELACJA]5416[/FOTORELACJA]
Aaa19:13, 11.03.2025
A jak w Staszkówce kucyk wbiegł pod auto samochód rozbity kucyka nima to nikt nie napiszę
Aaaa19:15, 11.03.2025
A jak w Staszkówce kucyk biegał po drodze auto wpadło w kucyka samochód rozbity kucyk padł policja była notatka była i redakcja nic nie napiszę bo to podobno brat policjanta ma kucyki i jest cisza
Aaaa19:17, 11.03.2025
A MARO w biycu nic się nie dzieje. Oprócz że drużyna z biyca zrezygnowała z gry w 4 lidze i derbów nie będzie
tryb19:57, 11.03.2025
Wieża to super projekt.
Gazda18:28, 12.03.2025
Taki sam dobry projekt jak spłodzenie Ciebie.
do gazdy21:22, 12.03.2025
Jesteś miernotą.
babcia20:22, 11.03.2025
co za dureń wymyślił te wieże wycina się lasy .... a gdzie ekolodzy
GR20:45, 11.03.2025
Po to by właśnie chcieli tu przyjeżdżać turyści i zostawiali tak potrzebny biednemu powiatowi grosz.
strona wuwuwu20:50, 11.03.2025
Już są trzy wieże - Moszczenica, Ferdel i Dominikowice. Ile tego grosza wpłynęło?
Swój 23:16, 11.03.2025
Właśnie gdzie ekolodzy tyle drewna poszło na budowę cerkwi i wiaty, a mogły rosnąć sobie drzewa 🤔🧐
Julian21:46, 11.03.2025
Aspekt religijny powinien byc uszanowany. Zyjemy niestety w czasach gdzie Kosciol, Cerkiew sa przesladowane a do glosu dochodza zboczency, zwolennicy aborcji i usuwania sw. Krzyzy z budynkow uzytecznosci publicznej. Nadlesnictwo Losie jest grabiezca prywatnych lasow ktore sa wlasnoscia autochtonow tej ziemii. Drzewostan tna, drogi i mosty rujnuja a teraz chca zrujnowac Swieta dla Lemkowskiej spolecznosci Gore Jawor. Nie dopuscmy to tego Bracia Chrzescijanie.
A kuku06:05, 12.03.2025
Julian Fel? Tyś obecnie za oceanem. Znamy cię z postów o gmin ie Sękowa. Tam też park i figury żołnierzy ci przeszkadzały.
Teo22:33, 11.03.2025
Ile jeszcze tych wieży, ile jeszcze dewastowania przyrody ? Proszę mi wskazać ile i kto zarobił na turystach którzy przyjeżdżają na wieżę na Ferdlu lub Dominikowicach? Bo z tego co widzę to i turysci zostawiają tylko rozjeżdżona ziemię śmieci i spaliny. Cały ten powiat jest na głowie postawiony ...... co majcie najlepsze to dewastujecie i dziwicie się że bieda piszczy.
Przykłady08:32, 13.03.2025
akurat popierające przeciwnika. Masa ludzi odwiedza te miejsca, musi kupić benzynę, lody, picie, zapiekankę, hamburgera, albo i obiad, a może i jakąś pamiątkę. W każdą niedzielę to są tysiące ludzi, napędzających lokalny biznes. Żeby zostawić spaliny, to najpierw trzeba zatankować...
J 2306:06, 12.03.2025
Julian i Teo, to prawdopodobnie te same osobniki. Wszystko na Nie !!
Ich 09:05, 12.03.2025
*%#)!& cie to obchodzi60tko!
Leśnik07:40, 12.03.2025
Czy oni całkiem zidiocieli. Wszędzie sadzą te wieże. Opamiętajcie się. Okaże się że w lesie będzie więcej wież niż drzew. Chcecie zniszczyć Beskidy.
Gazda18:35, 12.03.2025
To jest choroba umysłowa z tymi "wiezami widokowymi". To jest przkręt na ktorym paru cwaniakow chce zarobić
wysowa09:06, 12.03.2025
Jak wolno budować drugą świątynię to dlaczego nie można budować obiektu historyczno-edukacyjnego?
Tym bardziej, że Konfederacja Barska była pierwszym zrywem przeciw zaborcom i jest ważnym elementem kultury narodowej. Dla większości mieszkańców jest to ważna sprawa a krytykom polecam zapoznać się z dokumentacją historyczną i pamiętnikami opisującymi postępowanie konfederatów i miejscowej mniejszości. Jest co poczytać.
tryb10:17, 12.03.2025
Lasy są dla ludzi, można spacerować a z wież podziwiać krajobrazy, Beskidu niskiego, Beskidu sądeckiego Tatr, komu to przeszkadza. Szlakami chodzą turyści, wycieczkowicze i kuracjusze z Wysowej.
Woj11:19, 12.03.2025
Wieże widokowe to zaprzeczenie idei turystki, która polega na pewnym, choćby niewielkim wysiłku fizycznym, planowaniu, orientacji w terenie i poznawaniu Polski. Wieże są dla leni, powodują wzmożenie ruchu samochodów akurat w niedzielę od 14 do 18. Mieszkańcy okolicy będą mieli piekło.
Hmm13:18, 23.03.2025
Zgoda. Dobrze to widać przy wieży na Łysuli. Pełno samochodów. Cyrk, a nie żadna turystyka.
Realist14:32, 12.03.2025
To jest Polska!!! Jak długo jeszcze będziemy słuchać ukraińców , łemków itp co mamy robić a czego nie Jak się coś komuś nie podoba to manatki do szmatki i poszli
Lekarz18:39, 12.03.2025
Polecam dobrego psychiatre, pózniej to kwalifikacja do objektu zamkniętego.
Julian15:04, 12.03.2025
Do tzw. A kuku, J 23
Park w Siarach i figury żołnierzy to wybryk włodarzy gminy i ich klakierów. Marnotrawstwo budżetu gminy. Wieża na Świętej dla nas górze Jawor i gloryfikowanie Konfederatów to przejaw dyskryminacji i braku poszanowania religijnych i etnicznych mniejszości. Haniebny komentarz tzw. Realisty świadczy o tym dobitnie. Pragnę przypomnieć ! To nasi przodkowie karczowali las i osiedlali się na terenie dzisiejszej Łemkowszczyzny. Przed wojną tętniło tu zycie. Na wskutek barbarzyńskiej Akcji Wisła Beskid Niski opustoszał, wsie zarośnięte krzakami, cmentarze zrujnowane, zagrodzone szlabanami LP, lasy ograbione, wycięte w pień
Tu jest teraz Polska ? Efekt widoczny.
Skoro 08:10, 13.03.2025
przodkowie lasy karczowali, to jakie lasy zostały ograbione i wycięte w pień? Otóż przed wojną tętniło tu życie, oczywiście, i lasy już dawno były wykarczowane, bo ziemia była zbyt cenna, żeby zarastała - trzeba było ją uprawiać a przede wszystkim mieć gdzie wypasać bydło i owce. Zalesienie Beskidu Niskiego jest wtórne, dzisiejsze lasy powstały po II WŚ. A Akcja Wisła była ostatnim i nie największym etapem wysiedleń - Łemkowie i Ukraińcy wyjeżdżali stąd i byli wysiedlani od 1944 r. na Ukrainę.
Może i ktoś 08:27, 13.03.2025
gloryfikuje konfederatów, ale na pewno z drugiej strony brak jest rzetelnej i obiektywnej oceny. Z tego co wiem, to czarna legenda konfederatów w tych stronach bierze się z późniejszej o 100 lat lokalnej twórczości wrogo nastawionego do Polaków ks. Chylaka. Jasne, że może to być odbiciem jakichś rzeczywistych sytuacji, w końcu to były działania wojenne, ale na pewno zostało to literacko wyolbrzymione i przejaskrawione. Gdyby doszło do czegoś więcej niż tylko incydentów, na pewno by to odnotowano, tak jak np. rekwizycje i represje konfederatów w stosunku do Żydów.
Dżordżescu17:10, 12.03.2025
Wieża widokowa na górze Jawor to kaprys, wymysl, pomysł paru osób spoza Wysowej. Proszę spytać mieszkańców gminy czy wieża jest bardzo potrzebna? Kuracjuszom, turystom pieszym, rowerowym, narciarzom, biegaczom i mieszkańcom brakuje innych rzeczy w Wysowej. Warto wyjść do ludzi i porozmawiać a nie forsować swoje pomysły.
wysowa21:04, 12.03.2025
W jaki sposób gloryfikowanie bohaterów narodowy to brak poszanowania dla mniejszości? Czyżby te mniejszości działały na szkodę powstańców? A co się tyczy lasów to zdjęcia archiwalne pokazują, że lasy zostały zasadzone po wojnie i to przez lasy państwowe. Odwoływanie się do Akcji Wisła to schemat, jak coś nie po naszej myśli to prześladowania, wysiedlenia itp. Co by było gdyby tak jak planowano, akcję przeprowadziło NKWD? Nie byłoby gospodarstw na zachodzie Polski tylko ziemianki na Ukrainie.
Początkowo08:13, 13.03.2025
tak właśnie wysiedlano, najpierw mamiono dobrobytem na Ukrainie, a potem wysiedlano decyzjami administracyjnymi, wielu dało się na to nabrać, potem chcieli wracać, ale to było już niemożliwe, za samą próbę spadały na nich represje.
bobo12:01, 13.03.2025
Do początkowo,, śpiewali katiusza wychadiła nad bierieg, bo mamili SOWIECI
@bobo10:35, 14.03.2025
Mamili, ale przecież większość tutejszych Ukraińców i Łemków im uwierzyła i do Ukraińskiej SSR się przeniosła, tak samo zostawiając tu domy, sady, obsiane pola, tylko, że tam nikt im mnie dał nowych domów i żyznych pól tylko ich wcielili do kołchozów, a jak któryś jęknął, to szedł pad stienku albo na Sibir.
Julian21:21, 12.03.2025
Do tzw. wysowa
Portal wszystko wydrukuje to bezsprzeczny fakt. Argumentacja na poziomie podstawówki zmyślona lub zasłyszana. Historia się kłania. O historiografii nawet nie wspomnę. Radzę poczytać lub zwrócić się do IPN w Krakowie. Powodzenia !
wysowa21:32, 12.03.2025
Odmienne poglądy i wiedza historyczna a nerwy, oj niedobrze. Żeby z tego wszystkiego trzecia świątynia nie powstała bo to już będzie koniec końców.
Julian 22:06, 12.03.2025
Prymitywne. Hejterskie. Niepotrzebne.
Ocean12:03, 13.03.2025
Julian, najlepiej jak ty siedzieć w USA lub Kanadzie, zarabiać, a miejscowych skazywać na jedzenie szczawiu.
Julian14:57, 13.03.2025
Do tzw. Ocean
Wieża przyniesie miejscowym dobrobyt ? Będą wychodzić i podziwiać jak LP dewastują zagrabione ich mienie ?
Jul11:00, 14.03.2025
Puki co bełkoczesz, bo chcesz być paniskiem.
Montana20:20, 13.03.2025
Mieszkańcy, a przede wszystkim właściciele gospodarstw agroturystycznych, pracownicy domów wczasowych i właściciele domków itp. w Wysowej, Hańczowej i Ropkach. Weście się w garść bo oszołomy i tzw. fanatycy religijni zrobią tu pustynię do której nikt nie przyjedzie. Już jest dziadostwo i zamiast zmieniać i teren uatrakcyjniać, to szaleją ci z warszawki i innych wielkich miast bo chcą nam zrobić rezerwat dla miejscowych.
Historyk08:35, 14.03.2025
Ukraińcy i Łemkowie w Polsce nadal są za Rosjanami, a przeciw konfederatom. Mało wam jeszcze dali w d ...ę ? Jeszcze trochę a wasza macierz na wschodzie może przestać istnieć. Nic was jak widać historia nie nauczyła.
Turysta12:37, 14.03.2025
Odnośnie stanowiska Zjednoczenia i jej zarządu ! Pani Hładyk, Łemkowie Panią nie popierają czemu dali wyraz w wyborach do powiatu! Warto aby Pani coś niecoś poczytała, np. Schematyzm z wizytacji w 1772 r. kiedy cerkiew stała i dokument zawiera jej opis. Spłonęła póxniej. Konfederaci przegrali w Wysowej bitwę dwa lata wcześniej w 1770 r.! i bohatera Polski i Stanów Zjednoczonych K. Pułaskiego tu nie było. Ludzie mają dość waszego bełkotu.
Julian 14:37, 14.03.2025
Do tzw. Turysta
Nie znam osobiście Pani Hładyk. Znałem jej Św. Pamięci ojca, byłego radnego Rady Powiatu. Ciekawa interpretacja historii Konfederatów. Świerczewskiego na terenach Łemkowszczyzny też nie było a Łemkowie padli ofiarą barbarzyńskiej Akcji Wisła w ramach odpowiedzialności zbiorowej za rzekome jego zamordowanie. Odnośnie Konfederatów. Radzę sięgnąć do sprawdzonych historycznych faktów dotyczących ich rzekomego bohaterstwa. Biblioteka UJ, IPN.
Turysta15:29, 14.03.2025
Do Julian. Konfederaci zostali rozbici przez Rosjan w pierwszych dniach lipca 1770 r. ! To są bohaterowie walczący z Rosyjskim okupantem. Akcją przesiedleńczą począwszy od 1945 r. kierowało sowieckie NKWD (wcześniejsze wyjazdy, np w 1939 r. ogłupionych ludzi inspirowali wraz z Niemcami).To sowieci namawiali do wyjazdów do ZSRR i Ukrainę obiecując złote góry. Są wspomnienia Łemków na ten temat. Odium spadło na polskich szeregowych a właściwi sprawcy są ukryci.
Hmm13:13, 23.03.2025
Katolicy, którzy mordowali innych katolików. Bardzo wątpliwi bohaterowie.
Religioznawca18:49, 14.03.2025
Myślę, że duchowni wschodniego chrześcijaństwa spostrzegą, że dzięki tej inwestycji sanktuarium na Górze Jawor ma szansę stać się najbardziej znanym i odwiedzanym w Polsce, bardziej jak Grabarka. I jednocześnie skarcą Zarząd Zjednoczenia, za deficyt rozumu.
Laps16:53, 16.03.2025
Dlaczego akurat góra Jawor? A nie Wysota albo Jaworzynka które są wyższe i też blisko dróg? Uwazam, ze bardziej należy bazę przygotować i uzupełnić dla kamperow, rowerów i turystów pieszych niż budować wieżę. Więcej imprez sportowych i kulturalnych niz wież widokowych! Wybudowanie wieży oznacza dbanie o jej stan techniczny i koszty remontowe.
Miejscowy19:41, 16.03.2025
Widok z Góry Jawor jest najlepszy. Zdejmij lakierki, koszulę nylonową a wdziej flanelę i idź sprawdź.
Do Miejscowego20:41, 17.03.2025
Nic nie widać z Góry Jawor bo czubek nie wycięty. Aleś chłopie uparty na Jawor! Nic się do kamperowiska nie odniosłeś i imprez. Gumiaczany ekspert! . A masz jeszcze prawko czy już zatrzymane?
Vuda06:51, 19.03.2025
Prawko zatrzymane, co sugerujesz,? skończ z kropką.
Przyrodnik19:39, 16.03.2025
Jak nie będzie wieży, to w warszawce za tę kasę powstanie kolejny piękny kibel za 600 tys. zł. I takich inwestycji niech sobie tam pilnują. Nie życzę sobie aby minie pouczali pseudo ekolodzy z dużych miast.
Do obiegu trafia nowa moneta. Wyróżnia się
Wprowadzmy Normalnosc i wejdzmy to Euro bo juz chce wypłaty dostawac w Euro czyli wiecej tak jak chce Trzaskowski.
zoo
23:51, 2025-05-22
Wyprzedzał na przejściu. Prawie potrącił...[WIDEO]
x
wer
22:51, 2025-05-22
Modernizacja dróg Gminy Biecz nabiera tempa
A klińca na drogę nie można się doprosić od lat...
Non
18:45, 2025-05-22
Zbliżą się do lidera? Trener Glinika zapowiada
jak tam terminarz parchow ?? jest szansa ze zydy jeszcze gdzie zgubia punkt ? czy juz raczej nie ?
Ancykrys z Zawodzia
15:21, 2025-05-22
2 2
w domu wszyscy som ???
1 3
To zgłoś na psy