W czwartek, 29 grudnia odbyła się XLIV sesja Rady Powiatu Gorlickiego. Tuż przed posiedzeniem oficjalnie pożegnano Zdzisława Tohla, wieloletniego dyrektora Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów, który odszedł na emeryturę.

Za długoletnią współpracę dziękowali Starosta Gorlicki Maria Gubała i Przewodniczący Rady Powiatu Gorlickiego Witold Kochan, wręczyli kwiaty oraz w imieniu Zarządu Powiatu - pamiątkową karykaturę, autorstwa Bartłomieja Belniaka. W wypowiedziach podkreślali jego pracę na rzecz powiatu gorlickiego, promowania jego kultury i organizacji wydarzeń.

-Dzięki Panu, w Gorlicach organizowane były wystawy najwybitniejszych polskich artystów rzeźby i płótna. Jest Pan ojcem Stowarzyszenia „Klub Gorliczan” i inicjatorem obchodów 80.lecia Bitwy pod Gorlicami. Mocno zaangażował się Pan w akcję odnowy zabytkowych nagrobków cmentarza parafialnego w Gorlicach, zapraszając do współpracy Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie i jej rektora, nieodżałowanego przyjaciela Gorlic – prof. Stanisława Tabisza

– mówił przewodniczący Rady.

-W pamięci nas wszystkich na zawsze pozostanie wiele ważnych, wspaniałych i wzruszających chwil, których był Pan „sprawcą”. Pragnę podziękować za lata tak pięknej pracy, za służbę sztuce odzwierciedlającą się m.in. troską o Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów i wytrwałą działalnością na rzecz tego wspaniałego miejsca, zwanego powszechnie mekką sztuki powiatu gorlickiego. Jako dyrektor dbał pan o to, by Muzeum kultywowało pamięć o naszych przodkach, pielęgnowało przeszłość ziemi gorlickiej i jej historii podkreślała starosta.

[ZT]13957[/ZT]

Zdzisław Tohl ma 68 lat. To postać bardzo znana nie tylko w gorlickim środowisku artystycznym. Z ziemią gorlicką związany jest od końca lat 70 XX wieku. W latach 1979-1982 był Kierownikiem działu nadzoru artystycznego i projektantem obiektów  i wystroju wnętrz w drewnie w Spółdzielni Rękodzieła Ludowego  i Artystycznego „Cepelia” w Bieczu. Od 1983 r. do 1999 r. kierował Galerią Sztuki „Dwór Karwacjanów” w Gorlicach -  filią Małopolskiego  Biura Wystaw Artystycznych w Nowym Sączu.  Od 2000 r. do 2007 r.  po wydzieleniu Galerii ze struktur Małopolskiego Biura Wystaw Artystycznych w Nowym Sączu  - Dyrektor tej instytucji. Od 22.11.2007 r., Dyrektor Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów.

[FOTORELACJA]2009[/FOTORELACJA]

Mimo wielu obowiązków zawodowych Zdzisław Tohl nie zaprzestał praktykowania swojej pasji. Uprawia rzeźbę, medalierstwo i malarstwo  -   które stały się domeną jego prywatnego życia. Rozwijając warsztat rzeźbiarski doskonalił go poprzez realizację szeregu zamówień w różnych technikach. Artystyczny temperament Z. Tohla znajdował także ujście w rysunku i malarstwie. Jego twórcza aktywność oraz zaangażowanie w kulturę miejsc, w których przebywa, w znaczny sposób przyczynia się do ochrony lokalnego dziedzictwa kulturowego danego terenu.

Na terenie ziemi gorlickiej  Zdzisław Tohl wykonał szereg prac artystycznych, które potwierdzają powyższe stwierdzenie.

W ramach stażu w Przedsiębiorstwie Konserwacji Zabytków w Rzeszowie uczestniczył w  1979 r. w konserwacji rzeźb plenerowych (6 posagów - kopii rzeźb antycznych wykonanych w białym marmurze przez lwowskiego rzeźbiarza Piotra Wojtowicza, a także fontanny wraz z dwoma puttami na delfinach)  w Zespole Parkowo-Płacowym w Siarach - ważnego obiektu dla dziedzictwa kulturowego ziemi gorlickiej, posiadłości znanego polityka, przedsiębiorcy naftowego Władysława Długosza.

W roku 1986 r. samodzielnie rewaloryzował attykę, jednego z najstarszych budynków w Gorlicach - budynku I Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kromera, którą zdobią głowy władców, którzy zapisali się w historii Polski szczególną troską o kształcenie młodzieży: Kazimierza Wielkiego, królowej Jadwigi i Władysława Jagiełły.

Kierował pracami  i projektował  odbudowę cmentarzy wojskowych z I wojny światowej  nr 118, 98, 91 - w ramach prowadzonych przez gorlicką galerię usług konserwatorskich  (1994-95), miał także udział w twórczej rewaloryzacji nowosądeckiego Ratusza.

Wykonał pomniki m.in. Bohaterów Ziemi Gorlickiej, Dersława Karwacjana, ks. Bronisława Świeykowskiego, senatora Władysława Długosza, kompozytora Dymitra Bortniańskiego, biskupa Kromera, marszałka Józefa Piłsudskiego i gen.B. Wieniawy-Długoszowskiego, 100.lecia Odzyskanie Niepodległości Państwa Polskiego, Jana Pawła II, upamiętniający zagładę gorlickich Żydów. Spod jego dłuta wyszły popiersia: I.Paderewskiego, F.Janika, M.Kromera, B.Świeykowskiego, ołtarze i wystrój wnętrz kościołów parafialnych w Moszczenicy i Rożnowicach oraz tablice pamiątkowe w Nowym Sączu, Starym Sączu, Bieczu, Sanoku, Kamienicy, Olkuszu i Gorlicach, sgrafitta i projekty wnętrz m.in. sali posiedzeń Rady Miasta Gorlice, gabinetu burmistrza Gorlic, Dworu Karwacjanów w Gorlicach,

Wartym dodania jest fakt, iż  Zdzisław Tohl jest autorem i wykonawcą gabinetu figur woskowych w Muzeum Regionalnym PTTK w Gorlicach.  Figury  przedstawiają osoby ważne dla Gorlic okresu I wojny światowej i są to:  cesarz Franciszek  Józef I, płk.  Franciszek  Latinik, ks. Bronisław Świeykowski, generałowie  August von Mackensen i  Radko  Dymitriew.

Zdzisław Tohl był  inicjatorem oraz  współautorem koncepcji odbudowy Dworu Karwacjanów  w Gorlicach. Pełnił nadzór merytoryczny nad prowadzonymi pracami przy jego odbudowie (od chwil ich rozpoczęcia w roku 1984  r. do zakończenia w roku 1992 r.).Od momentu powstania w 1983 r. organizował galerię sztuki współczesnej w Gorlicach. Za jego kierownictwa placówka ta stała się Galerią o szerokim kręgu oddziaływania. O możliwość zaprezentowania tu swojej twórczości zabiegali znaczący artyści polscy.

Jest współzałożycielem Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Powiatu Gorlickiego i upiększania miasta Gorlice wraz z okolicą - Wiceprezesem Zarządu w latach 2000-2007. Ponadto jest członkiem Towarzystwa Przyjaciół I LO im. M. Kromera  w Gorlicach,   a także  założycielem Stowarzyszenia „Klub Gorliczan”, a od 2005 r. Prezesem Zarządu tego Stowarzyszenia. Z jego  pomysłu wydane zostało przez  w/w Stowarzyszenie wydawnictwo pn. „Gorlicki informator biograficzny - publikacja powstała z potrzeby lokalnego środowiska, zawierająca biogramy postaci historycznych  i współczesnych (polityków, samorządowców, ludzi kultury, sztuki i nauki, duchownych, lekarzy, żołnierzy a także „zwykłych ludzi”) - tych którzy mieli wpływ  na historię jak i najnowsze dzieje  powiatu gorlickiego.

Był współautorem idei upamiętnienia Bitwy Gorlickiej (jako członek-założyciel komitetu) i współorganizator obchodów 80- tej i 90- tej rocznicy tej Bitwy, promujący konieczność odbudowy i rewaloryzacji cmentarzy wojskowych z okresu I wojny światowej na ziemi gorlickiej (1993-95; 2003-2005).

Z inicjatywy Z. Tohla współorganizowane są przez Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów (a wcześniej Galerię Sztuki „Dwór Karwacjanów” w Gorlicach) doroczne Mistrzowskie Kursy Kwartetów Smyczkowych oraz cykl koncertów muzyki kameralnej „Gorlicka Jesień  Muzyczna”.

Ponadto Z.Tohl jest pomysłodawcą Międzynarodowych Polonijnych Plenerów  Malarskich „Wschód-Zachód”. Impreza ta to cykliczne malarskie spotkanie w  Beskidzie Niskim -  artystów z Białorusi, Ukrainy, Litwy, Anglii, Niemiec, Stanów Zjednoczonych, której celem jest twórcza konfrontacja dająca szansę uczestnikom określenia poczucia wspólnoty, tradycji i tożsamości z kultura polską  (tradycjami, kulturą ziemi gorlickiej i Beskidu Niskiego).

W 2010 r. był jednym z inicjatorów zorganizowania konferencji naukowej i warsztatów ludowego rzemiosła artystycznego w Szymbarku w związku z obchodami 100 rocznicy urodzin prof. Romana Reinfussa, a także pomysłodawcą nadania jego imienia Skansenowi Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku. Ponadto z jego inicjatywy, corocznie, z okazji imienin patrona Skansenu w Szymbarku odbywa się cykliczna impreza plenerowa pod nazwą „Piknik z Reinfuseem” mająca na celu popularyzację idei powstawania skansenu oraz przypomnienie postaci patrona  oraz jego zasług w dziedzinie etnografii,  kultury i sztuki ludowej (w tym dla ziemi gorlickiej),  prezentację walorów kulturowych, krajobrazowych, turystycznych, a także dorobku artystycznego mieszkańców gmin Powiatu Gorlickiego.

Zdzisław Tohl był również gorącym orędownikiem rewaloryzacji i remontu Renesansowego Dworu Obronnego  w Szymbarku oraz powstania na jego bazie Ośrodka Konferencyjno- Wystawienniczego „Kasztel w Szymbark”, który obecnie wraz z Galerią Sztuki „Dwór Karwacjanów” w Gorlicach, „Skansenem Wsi  Pogórzańskiej” im. prof. Romana Reinfussa w Szymbarku oraz ”Zagrodą Maziarską” w Łosiu  z filią Cerkiew w Bartnem  tworzy  Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów.

Instytucja kultury, którą kierował Zdzisław Tohl w swojej działalności statutowej realizuje szereg przedsięwzięć (wystaw, warsztatów, koncertów, konkursów, wykładów itp.), których celem jest  podtrzymanie i kultywowania obrzędów i tradycji   ludowej, a także rozwijanie regionalnej kultury. Wszystkie wydarzenia w znaczny sposób przybliżają społeczności lokalnej dziedzictwo kulturowe regionu, a zaangażowanie i innowacyjne pomysły Z. Tohla  w ich realizacji podnoszą atrakcyjność  i  przystępność wymienionych działań.

Odznaczony został brązowym i złotym Krzyżem Zasługi RP za działalność w zakresie upowszechniania kultury, Srebrną Odznaką „Zasłużony dla Województwa Nowosądeckiego”, Złotą Odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” oraz Medalem „Zasłużony Kulturze - Gloria Artis” nadawany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego osobom szczególnie wyróżniającym się w dziedzinie twórczości artystycznej, działalności kulturalnej lub ochronie kultury i dziedzictwa. W dziedzinie opieki nad zabytkami odznaczony: Medalem Węgierskiego Ministerstwa Obrony Narodowej, Krzyżem z Wawrzynem Austriackiego „Czarnego Krzyża”, Medalem Legionu Czesko-Słowackiego, Krzyżem Pamiątkowym Austriackiego Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy; Srebrnym Medalem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej (Rada Ochrony Pamięci Walki i Męczeństwa); Odznaką Honorową PCK IV stopnia.

Źródło/ tekst: Starostwo Powiatowe w Gorlicach