II Wojna Światowa: Mieszkańcy Ziemi Gorlickiej w Bitwie o Anglię

Mieszkańcy Gorlic i powiatu gorlickiego w Polskich Siłach Powietrznych w Wielkiej Brytanii. Bitwa o Anglię. Członkowie załóg samolotowych z Ziemi Gorlickiej.

Klęska wrześniowa 1939 roku nie oznaczała rezygnacji Polaków z walki z niemieckim agresorem. Jedni podjęli ją w kraju, działając w konspiracji, inni przedostawali się różnymi drogami zagranicę, by tam dalej walczyć o wolność Polski. Dzisiaj przypomnimy tych, którzy brali udział w bitwie o Anglię.

83 lata temu, od lipca do końca października 1940 roku trwała Bitwa o Anglię, w której uczestniczyli Polacy. Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii liczyły 15 dywizjonów, kilka szkół lotniczych i formacje pomocnicze. Było to w sumie kilkanaście tysięcy osób.

W Bitwie o Anglię walczyło 145 polskich pilotów, którzy zestrzelili 203 samoloty Luftwaffe. 3O pilotów straciło wtedy życie a ponad 30 zostało rannych.

W okresie międzywojnia w Polsce do 1939 roku działała paramilitarna organizacja, Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, która promowała lotnictwo.

W gorlickim parku w latach 30. podczas tygodnia Ligi Obrony Kraju stała makieta samolotu zachęcająca właśnie do wstępowania w szeregi LOPP. Być może właśnie dzięki działaniom tej organizacji, również niektórzy mieszkańcy Gorlic i powiatu zaczęli służyć w lotnictwie.

 ^{Makieta samolotu w parku / archiwum}

Po klęsce wrześniowej 1939 roku, nasi żołnierze docierali do Anglii różnymi drogami, ale kierowali się tym samym celem, walką z Niemcami.

Wśród pilotów w Polskich Siłach Lotniczych w Wielkiej Brytanii nie zabrakło gorliczan i mieszkańców naszego powiatu.

Byli to:

Bobola Tadeusz (1916 – 2011) – urodzony w Gorlicach, mieszkający przy ulicy 3 Maja 8 (budynek z arkadami). Pilot, porucznik o nr identyfikacyjnym RAF-u P-0282. Służył w dywizjonach 317, 308, 315. Odznaczony czterokrotnie Medalem Lotniczym. Po wojnie osiadł w Anglii, gdzie założył rodzinę. Pracował naukowo w Southampton. Pochowany w Sauthampton Hants. Wspominan o nim więcej w książce „3 Maja. Gorlickie ulice, tak je pamiętamy” na s. 72.

Dubas Zbigniew (1913 – 1942) – urodzony w Gorlicach. Pilot, porucznik o nr identyfikacyjnym RAF-u P-0932. Służył w 301 Dywizjonie Bombowym. Odznaczony dwukrotnie Medalem Lotniczym i Krzyżem Walecznych. Zginął w wieku 29 lat nad Holandią i tam jest pochowany.

^{Mieczysław Fabis ( z arch. St. Polaka via Kinga Zygmunt)}

Fabis Mieczysław (1915 – 1985) – urodzony w Ropicy Polskiej. Kapral, radiooperator o nr identyfikacyjnym RAF-u 709894. Odznaczony Medalem Lotniczym.

Fugiel Franciszek (1904 – 1942) – urodzony w Gliniku Mariampolskim. Kapitan, obserwator o nr identyfikacyjnym RAF-u P-1034 . Służył w 308 Dywizjonie Bombowym. Odznaczony trzykrotnie Krzyżem Walecznych i dwukrotnie Medalem Lotniczym. Zginął w morzu.

^{Franciszek Haberek (arch. T. Duran)}

Haberek Franciszek (1895 – 1973) – urodzony w Strzeszynie. Pilot, podpułkownik o nr identyfikacyjnym RAF-u P-1519. Odznaczony dwukrotnie Medalem Lotniczym. Pochowany w Newton Abbot w Wielkiej Brytanii.

Kiełtyka Stanisław (1920 – 2002) – urodzony w Libuszy. Pilot, st. sierżant o nr identyfikacyjnym RAF-u 784039. Służył w 304 Dywizjonie Bombowym. Odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari V kl., dwukrotnie Krzyżem Walecznych i Medalem Lotniczym. Pochowany w Argentynie.

^{(arch. P. Szkurata)}

Krzyszkowski Wiktor Stanisław (1921 – 1993) – urodzony w Gliniku Mariampolskim. Podporucznik, bombardier o nr identyfikacyjnym RAF-u P-2815/793997. Służył w 300 Dywizjonie Bombowym. Odznaczony trzykrotnie Krzyżem Walecznych, dwukrotnie Medalem Lotniczym. Pochowany w Manchester, w Wielkiej Brytanii.

Zbigniew Laskoś (arch. P. Szkurata)

Laskoś Zbigniew (1919 -1941) – urodzony w Gorlicach. Szeregowiec, pilot o nr identyfikacyjnym RAF-u 782338 . Służył w 18 OTU (Jednostka Wyszkolenia Bojowego). Odznaczony Medalem Lotniczym. Absolwent gimnazjum w Gorlicach, w roku szkolnym 1938/1939 słuchacz „Szkoły Orląt” w Dęblinie. Zimą 1939/1940 przeprowadzał przez zieloną granicę w rejonie Koniecznej żołnierzy i oficerów. Pracował w siatce przerzutowej zorganizowanej przez Zgórniaków i Groblewskich. Zimą 1940 roku poprzez Węgry i Francję dostał się do Wielkiej Brytanii. 26 października 1941 roku na samolocie Vickers „Wellington” Mk.IC nr 9807 odbywał lot szkolny. Podczas wykonywania wirażu samolot utracił prędkość i rozbił się na lotnisku w Wolvey Fields w Warwick. Zginęła cała załoga. Zbigniew Laskoś pochowany został w Nuneaton w grobie o numerze 1078.

Więcej fotografii i informacji w opowieści Piotra Szkurata (Zb. Laskoś był jego wujkiem) dla Świadków Lokalnej Historii pod adresem:

http://www.mbpgorlice.info/new/art,1910,zywa-historia-gorlic-wywiad-z-panem-piotrem-szkuratem

Lewek Stanisław (1907 – 1992) – urodzony w Zagórzanach. Chorąży pilot o nr identyfikacyjnym RAF-u 780591. Służył w 305 Dywizjonie Bombowym, odznaczony trzykrotnie Krzyżem Walecznych.

Libront Jan (1918 – 2013) – urodzony w Biesnej. Sierżant nawigator o nr identyfikacyjnym RAF-u 705385, odznaczony Medalem Lotniczym.

Marynowski Zbigniew Antoni (1922 – 2013) – urodzony w Szalowej. Sierżant strzelec pokładowy o nr identyfikacyjnym RAF-u 703890. Służył w 18 OTU (Jednostka Wyszkolenia Bojowego), odznaczony Medalem Lotniczym.

Muszyński Stanisław (1918 – 1977) – urodzony w Binarowej. Sierżant pilot o nr identyfikacyjnym RAF-u 705602. Służył w 308 Dywizjonie Myśliwskim, odznaczony Medalem Lotniczym.

Onyszko Zdzisław Franciszek (1916 – 1978) – urodzony w Gorlicach. Podporucznik nawigator o nr identyfikacyjnym RAF-u 794023. Służył w 300 Dywizjonie Bombowym, odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari V Klasy, dwukrotnie Krzyżem Walecznych i trzykrotnie Medalem Lotniczym.

Połomski Jerzy (1920 - ?) - urodzony w Gliniku Mariampolskim. Sierżant pilot o nr identyfikacyjnym RAF-u 784770. Służył w 307 Dywizjonie Myśliwskim Nocnym, odznaczony trzykrotnie Medalem Lotniczym.

Stępień Józef Franciszek (1915 – 1940) – urodzony w Łużnej. Porucznik pilot o nr identyfikacyjnym RAF-u P-0531. Służył w 55 OTU (Jednostka Wyszkolenia Bojowego), odznaczony Medalem Lotniczym.

Waląg Franciszek (1917 – 1972) – urodzony w Łużnej. Sierżant fotograf o nr identyfikacyjnym RAF-u 783708. Służył w 318 Dywizjonie Myśliwsko-Rozpoznawczym, odznaczony dwukrotnie Medalem Lotniczym.

^{(arch. P. Szkurata)}

^{(arch. P. Szkurata)}

^{1 na 16 polskich lotników Bitwy o Anglię pochodził z Ziemi Gorlickiej!}

Pokusiłam się o obliczenia. Okazało się, że gorliccy piloci stanowili 6,428% wszystkich polskich pilotów walczących o Anglię. To wyliczenie było dla mnie sporym zaskoczeniem.

Opracowując artykuł korzystałam z tzw. Listy Krzystka (https://listakrzystka.pl/) ,wywiadu przeprowadzonego przeze mnie dla Świadków Lokalnej Historii oraz książki „3 Maja. Gorlickie ulice, tak je pamiętamy” .

Zwracam się do Państwa z prośbą o ewentualne poszerzenie podanych informacji lub zdjęcia dotyczące wymienionych osób. Lista Krzystka wzbogaciła się o zdjęcie Zbigniewa Laskosia, dzięki wywiadowi dla MBP w Gorlicach, ale poszukujemy ich więcej. Zainteresowanych proszę kontakt poprzez redakcję portalu gorlice24 z informacją: dla Urszuli Karasińskiej ([email protected])