Toksykolog: próba samobójcza może być pierwszą manifestacją depresji

Depresja to choroba trudna do rozpoznania, ponieważ jej objawy są często maskowane przez pacjentów. Prof. Pawlas zauważyła, że depresja może być skryta, zwłaszcza wśród osób, które pozornie wydają się w pełni sprawne.

Depresja nie zawsze jest widoczna, a próba samobójcza może być pierwszą manifestacją choroby - podkreśliła w Ogólnopolskim Dniu Walki z Depresją prof. Natalia Pawlas, kierująca oddziałem toksykologii w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 5 im. św. Barbary w Sosnowcu.

"Mówimy o tzw. maskach depresji. Chodzi o maski psychopatologiczne, psychosomatyczne, bólowe, behawioralne, zaburzenia rytmów biologicznych. Postawienie diagnozy w przypadku depresji maskowanej jest dużym wyzwaniem, gdyż objawy u pacjenta sugerują inną chorobę, często odległą od sfery psychicznej"

- podkreśliła prof. Pawlas.

Podobne sytuacje mają miejsce wśród pacjentów trafiających na oddział - często dopiero po podjęciu próby samobójczej zostaje u nich rozpoznany epizod depresyjny i kierowani są na dalsze leczenie psychiatryczne.

Depresja to choroba skomplikowana, nieporównywalna z typowymi schorzeniami fizycznymi, gdzie diagnoza i leczenie są stosunkowo proste. Jak wyjaśniła profesor, w wypadku zapalenia płuc wystarczy wykonać badania mikrobiologiczne, zidentyfikować patogen i dobrać odpowiedni lek, czyli wdrożyć terapię celowaną. W chorobach psychicznych, w tym w depresji, sprawa jest bardziej złożona.

"Leczenie jest procesem długotrwałym i trudnym, ponieważ lek, który działa na jednego pacjenta, niekoniecznie będzie skuteczny u drugiego. Dodatkowo pacjenci mogą doświadczać różnych działań niepożądanych, co dodatkowo komplikuje terapię"

- tłumaczyła toksykolog.

Jak podkreśliła, brak podjętego i odpowiednio prowadzonego leczenia skutkuje nie tylko "byciem smutnym czy zmaganiem się z obniżonym nastrojem". Jest to realne zagrożenie zdrowia, a nawet życia.

Depresja to choroba, która może dotknąć każdego, niezależnie od wieku. Prof. Pawlas zwróciła uwagę, że jest to choroba "demokratyczna", która nie oszczędza ani najmłodszych, ani najstarszych pacjentów.

"Depresję można wyleczyć. Nie należy tracić przy tym cierpliwości, systematycznego podejścia do zaleceń lekarskich"

- powiedziała prof. Pawlas.

Warto również pamiętać o wsparciu ze strony otoczenia. Prof. Pawlas podkreśliła, że osoby mające wśród bliskich chorego na depresję powinny unikać stwierdzeń takich jak "przesadzasz" czy "ogarnij się".

"Takie postępowanie przynosi więcej złego niż dobrego, zraża osoby chore i sprawia, że czują się jeszcze niezrozumiane, osamotnione"

- zaznaczyła specjalistka.

Z kolei jeśli osoba w kryzysie psychicznym zacznie mówić o samobójstwie, nie można bagatelizować tych sygnałów i należy natychmiast poinformować o tym lekarza.

Z raportów Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że wzrosła liczba osób zmagających się z depresją, lękami i innymi zaburzeniami psychicznymi, a także osób, u których depresja współistnieje z przewlekłymi chorobami, np. układu pokarmowego czy sercowo-naczyniowego. Potwierdzają to również dane Narodowego Funduszu Zdrowia: refundowane leki przeciwdepresyjne, stosowane w depresji, ale również innych zaburzeniach psychicznych, wykupiło w 2023 roku 1,7 mln osób i było to o 83 proc. więcej niż w roku 2013.

Ogólnopolski Dzień Walki z Depresją został wprowadzony w 2001 roku z inicjatywy ministra zdrowia i obchodzony jest 23 lutego. Depresja, według Światowej Organizacji Zdrowia, to jedna z najpoważniejszych chorób na świecie, obecnie zajmuje czwarte miejsce wśród najczęstszych schorzeń i jest jedną z głównych przyczyn samobójstw. Obchody tego dnia mają na celu zwiększenie świadomości na temat depresji oraz zachęcenie osób dotkniętych chorobą do szukania pomocy i podejmowania leczenia.

Osoby potrzebujące wsparcia mogą skorzystać z działającego siedem dni w tygodniu całodobowego telefonu 800 70 22 22 w Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym. Podobnie działa Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka - całodobowo, siedem dni w tygodniu, tel. 800 12 12 12. Jeśli ktoś ma informacje dotyczące zagrożenia życia lub zdrowia, może zadzwonić też pod numer alarmowy 112.

Julia Szymańska (PAP)

jms/ miś/