Rosyjscy "wyzwoliciele" na ul. Stróżowskiej. Gorlice, 16.01.1945r. (Fot. Władysława Zabierowskiego ze zb. Mateusza Zabierowskiego)
Władysław Zabierowski, gorliczanin w swoim „Dzienniku okupacyjnym od 23 lipca 1944 do 16 stycznia 1945 r.” zanotował:
Na krótko przed południem rozpoczyna się bombardowanie. Trwa blisko dwie godziny. Kilka rozbitych domów, zabici i ranni. Dokładnie o godz. 16.10 wkraczają od strony Stróżówki szperacze Armii Czerwonej. Nazajutrz rano w mieście jest pełno żołnierzy wyzwolicieli.
Rosyjscy "wyzwoliciele" na ul. Stróżowskiej. Gorlice, 16.01.1945r. (Fot. Władysława Zabierowskiego ze zb. Mateusza Zabierowskiego)
Tuż po wkroczeniu do Gorlic "wyzwoliciele" przystąpili do wprowadzania swoich porządków. Nastąpiły przesłuchania mieszkańców Gorlic przez NKWD. Odbywały się one w budynku Sklarczykówki – jak na ironię dawnej siedzibie gestapo, gdzie w czasie okupacji niemieckiej wielu gorliczan straciło życie.
Tak więc, zwycięstwo nad Niemcami nie dla wszystkich oznaczało nadzieję na lepsze i bezpieczniejsze życie. Sowieckie służby z NKWD na czele działały bardzo sprawnie, wykorzystując agenturę istniejącą jeszcze przed wojną, by zdusić w zarodku możliwość działań podziemnych.
NKWD aresztuje znanych gorliczan
18 stycznia 1945 roku nastąpiły pierwsze aresztowania. Uwięziono m.in. adwokatów Antoniego Gumułkę, Władysława Mnerkę, Mieczysława Mowczanowskiego, nauczyciela Adama Wójcika, Bogdana Jaciowa, Gracjana Strutyńskiego, Wacława Steina, lekarza Leonarda Otęskiego, Franciszka Przepiórę, Piotra Musiała, Tadeusza Boczonia, Stanisława Bartyzela i ziemian: Tadeusza Długosza oraz Kazimierza Mrazka. Wszystkich zatrzymanych, po śledztwie w Gorlicach pędzono pieszo do Nowego Sącza. Każda próba ucieczki karana była śmiercią. O tym, że nie były to puste słowa, świadczy fakt, iż podczas wyprowadzania aresztowanych ze Szklarczykówki taką próbę podjął Henryk Sadowski – były policjant. Został zastrzelony na miejscu.
Z Nowego Sącza po przesłuchaniach więźniów przewieziono do Sanoka. Tam zorganizowano transport i wywieziono ich do Związku Radzieckiego, następnie umieszczając w łagrze mieszczącym się w miejscowości Bułanasz nad rzeką Ob. Wiem, że niektórzy (np. Antoni Gumułka czy Bogdan Jaciow) już stamtąd nie wrócili.
Mieszkańcy Gorlic pisali prośby o ich uwolnienie, ale władza nie reagowała na nie.
W piśmie z 19 lipca 1945 roku, skierowanym do Wydziału Konsularnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, z nagłówkiem „Prośba zbiorowa w sprawie uwolnienia 24 Polaków” czytamy:
Wiadomość o aresztowaniu wstrząsnęła [...] społeczeństwem gorlickim – wymienieni bowiem znani są ogółowi jako szlachetni patrioci – Polacy, którzy wiele dobrego zdziałali dla ludności podczas okupacji niemieckiej, tak moralnie, jak i materialnie. Nie było, zdaniem opinii społeczeństwa całego, żadnej przyczyny do aresztowania, nastąpić ono mogło chyba tylko na podstawie donosów jednostek, które kierowały się urazą osobistą.[...] Społeczeństwo gorlickie, patrząc na smutny los opuszczonych rodzin i znając nieposzlakowane sprawowanie się aresztowanych, zwraca się z gorącą prośbą o uwolnienie nieszczęśliwych i o umożliwienie im życia w wolnej Polsce i pracowania dla jej dobra oraz dla swych rodzin.
Cytowana prośba o uwolnienie aresztowanych została przez władze zignorowana. Większość zatrzymanych z tego i następnych transportów spędziła na Syberii prawie trzy lata, a wiele osób tam zmarło i zostało pochowanych na „nieludzkiej ziemi”. Rodziny nigdy nie odnalazły ich grobów. Tak rozpoczęła się odzyskana wolność po okupacji niemieckiej.
Zobacz więcej ciekawych artykułów z cyklu "Gorlice z dawnych lat" - kliknij poniższy banner!
0
0
0
0
0
0
hmm20:50, 15.01.2023
Lepiej że Armia Czerwona a nie UPA. 20:50, 15.01.2023
ellaa06:21, 16.01.2023
a potem uczyli nas w szkolach przez dziesiatki lat ze bylo fajnie
06:21, 16.01.2023
Józek08:42, 16.01.2023
Potomkowie jak również ci sami którzy donosili lub umacniali władzę wspólnie z nowymi okupantami do dnia dzisiejszego - choć już nieliczni - ale jaszcze dumnie noszą medale i odznaczenia z tamtych lat i chętnie by ściągali czapki z głów gdyby znów tamci wyzwoliciele do nas zawitali. 08:42, 16.01.2023
strona wuwuwu09:00, 16.01.2023
"18 stycznia 1945 roku nastąpiły pierwsze aresztowania. "
Ciekawe, na jakiej podstawie? Skądś te listy nazwisk musieli mieć. Od kogo? 09:00, 16.01.2023
Maro14:23, 16.01.2023
Donosili tacy jak Ci, co w czasach tzw.,,Pandemii" zgłaszali policji, że ,,w sklepie jest osoba bez maseczki". Ludzie się nie zmieniają i nie ma tu co pisać, że jacyś ,,koszerni" nas mordowali. Jakby Ci mityczni ,,koszerni" nie mieli pożytecznych idiotów wśród naszych ,,sióstr i braci" to tematu by nie było. Każdy czas, każda epoka i każda idea ma swoje kanalie. Pandemia też ujawniła rzeszę kanalii 14:23, 16.01.2023
robol09:46, 16.01.2023
skład NKWD to w wiekszośći to naród tzw.koszerni 09:46, 16.01.2023
aktualne12:12, 16.01.2023
Maski Opadły! Urodziny Bandery! Mer Lwowa Wychwala! Szef Wojska Ukrainy Nie Lepszy! - Analiza Ator … … https://www.youtube.com/watch?v=pjXmPeXhknA 12:12, 16.01.2023
obserwator12:15, 16.01.2023
Polska po 1945 r - w gruzach Warszawa, wszystkie miasta, i odgruzowanie przez polską młodzież z polskiej wsi . Wtedy wieś miała obowiązkowe dostawy - produktów rolnych by wyżywić swoje dzieci - pracujące w miastach przy budowie Polski z ruin, i miastowych. Wcześniej w 1939 rząd sanacki , bogaci żydzi, hrabiostwo, bogaci ziemianie - uciekli z Polski ze złotem - niemieckimi pociągami przez Berlin, zostawiając Polaków i biednych żydów Hitlerowi. Po wojnie kamienice oraz fabryki były w ruinach. To był spadek po bogaczach-kapitalistach . Dopiero po 1968 r W. Gomułka wygonił żydów sowieckich przysłanych z ZSRR przez Stalina. Za Gomułki i za Gierka rękami Polaków budowano przemysł: zakłady pracy, stocznie, huty, cementownie, 1000 szkół na tysiąclecie obowiązkową oświatę na wsi, powstawały szpitale, sanatoria, ośrodki wypoczynkowe. Dla wsparcia rolnictwa powstawały mleczarnie, POM-y, SKR-y, GS-y, Banki Spółdzielcze a wszystko to Polskie i dla Polaków. To była polska Polska. Lata PRL to powszechna opieka medyczna, oświata rolnicza, budowę wodociągów i kanalizacji oraz elektryfikacja 99% kraju itp. Po 89 r żydostwo w Magdalence wszystko rozdzieliło między siebie. Solidaruchy - Lista tych żydów w NECIE. PIS - czyli PC , PO, ZCHN, dziś wielu w Euro-parlamencie w nagrodę - Jerzy Buzek , Lewandowski ... za grabierz banków i ponad 9000 polskich przedsiębiorstw i PGR-ów. Teraz żyjemy w niby niepodległej Polsce ale polskiego niewiele zostało. 12:15, 16.01.2023
Maro18:25, 16.01.2023
Brawo Brawo Brawo!!! 18:25, 16.01.2023
Patriota08:34, 17.01.2023
Myslisz ''obserwator'' ze odbudowa Polskiej gospodarki, poprawa zycia spoleczenstwa jest zasluga peerelu?, ze te pozytywne przemiany nie nastepowaly by gdyby przy wladzy byly rzady demokratyczne?. Zgadzam sie, lecz nie do konca z Twoimi przemysleniami odnosnie historycznej oceny przemian nastepujacych w powojennej Polsce i w obecnym czasie, w Twojej ocenie wystepuje brak obiektywizmu spoleczno-politycznego, przemyslenia sa tendencyjne, nieobiektywne, nie odzwierciedlajace rzeczywistosci realnej. 08:34, 17.01.2023
gość18:52, 16.01.2023
a czym się różni obecny rząd od tamtych rząd który wprowadza swoją historię i swoich bohaterów który napuszcza jednego polaka na drugiego szczuje i uczy kablować od małego 18:52, 16.01.2023
Patriota07:57, 17.01.2023
Zasadniczo sie rozni obecny Rzad od ''tamtych rzadow'' przede wszystkim sluzy polskiemu spoleczenstwu i sklada sie wylacznie z Polakow, patriotow, a tamten sluzyl okupantowi sowieckiemu reprezentowal sowieckie interesy skladal sie z poslusznych idiotow sluzacych sowieckiemu okupantowi nie dbal o Polskie sprawy. Jesli ''gosciu'' nie jestes w stanie tej roznicy dostrzec, to szczerze Tobie wspolczuje politycznego idiotyzmu i zaklamania. 07:57, 17.01.2023
Kris21:42, 17.01.2023
Dawniej Rosjanie byli okrutni. Obecny prezydent Putin jest bohaterem. To on z dnia na dzień spowodował że śmiertelny Covid zniknął. Jeszcze 23 lutego wszystkie telewizję pokazywały czerwone paski z zatrważającymi liczbami zgonów. Od 24 lutego paski zaczęły nagle znikać. Śmiertelny Covid ustąpił miejsca banalnej grypie. Może jakiś pomnik dla naszego wyzwoliciela. 21:42, 17.01.2023
robol11:14, 18.01.2023
Denaturat ci mózg rozpuścił. 11:14, 18.01.2023
Tadeusz09:27, 18.01.2023
Brawo!!! Brawo!!! Brawo!!! portal Gorlice24.
W końcu po tylu latach pisania bzdur i okazywania wdzięczności Armii Czerwonej za przyniesienie nam "wyzwolenia" ktoś napisał prawdę historyczną jakie to było wyzwolenie Gorlic jak i całego kraju. Jednak jak widać władze ratusza mimo, że od 2 lat w końcu przyznają, że nie było to wyzwolenie, nadal składają kwiaty w tym dniu i obchodzą tą datę jako coś pozytywnego dla Gorlic. Jeżeli tak uparcie chcą dalej ten dzień świętować to proponuje chociaż napisać nagłówek zgodny z prawdą historyczną.
"Dzień zakończenia okupacji hitlerowskiej oraz rozpoczęcia okupacji sowieckiej"
09:27, 18.01.2023
Patriota14:00, 22.01.2023
Ja sie Tadeusz nie dziwie ze wladze lokalne holdowaly wkroczenie armi sowieckiej do Gorlic i ten dzien uwazaly za swieto odzyskania niepodleglosci, przeciez doskonale wiemy jakie ugrupowania polityczne sprawowaly i sprawuja wladze w Gorlicach. Dla przypomnienia,- SLD, PSL, PO, a przed transformacja ponad 50l. zawsz tylko PZPR, a ci obecni sa spadkobiercani parti komunistycznej jaka byla PZPR i dalej przytulaja sie do sowieckich metod sprawowania wladzy. 14:00, 22.01.2023
adam112:58, 18.01.2023
A gdzie reportaż z corocznych uroczystości pod Szklarczykówką, organizowanych przez nasze władze? 12:58, 18.01.2023
X10:48, 19.01.2023
Nie ma, a po co Kaminski, Dżymała i Cyzycka medale dostali, to wystarczy. A poza tym kilka razy odstawili szopkę na ruchliwej ulicy, to ich zjechali ludzie, jak psy. 10:48, 19.01.2023
14 9
Jak Ci tak Armia Czerwona pasuje to spadaj na Ukrainę. Będziesz miał(a) okazje się z nią spotkać. 08:44, 16.01.2023
7 4
Na Ukrainie trwa proces budowania tożsamości na gloryfikacji inicjatorów i realizatorów ludobójstwa na Narodzie Polskim. Mimo “bomb spadających na głowy” ukraińscy politycy wygłosili laudacje na cześć zbrodniarza Stepana Bndery, a w samym Lwowie Ukraińcy oddali hołd ludobójcy Polaków.
Jedne obchody odbyły się pod pomnikiem Stepana Bandery na placu Kropiwnickiego we Lwowie. W wydarzeniu uczestniczyło nawet tysiąc Ukraińców.
– Przedstawiciele władz i społeczeństwa złożyli kwiaty pod pomnikiem przywódcy OUN, duchowieństwo modliło się za Ukrainę –
https://wprawo.pl/tysiace-ukraincow-oddalo-hold-stepanowi-banderze-mer-lwowa-i-ukrainski-parlament-wychwalaja-zbrodniarza/
11:52, 16.01.2023
8 4
Zapoznaj sie w sposob precyzyjny z historia dotyczaca czasow 2 wojny swiatowej i okresu powojennego dotyczacego Polskich dziejow tego okresu, bedziesz mial wowczas porownanie co do skali liczb wymordowanych Polakow, kto wiecej ich wymordowal sowieci czy ukraincy, tylko nie mozesz pominac tych wymordowanych Polskich Patriotow ktorzy zostali wymordowani rekami NKWD, UB, SB. W wymienionych formacjach dzialali Polacy, tylko nie mozna zapominac ze pod rozkazami, protektatem, sowietow i to sowieci w glownej mierze odpowiadaja za bratobujcze mordy Polskich Obywateli przez Polskich stalinowskich katow, oprawcow, ktorzy bezwzglednie wykonywali rozkazy sowieckich oficerow KGB. Po zapoznaniu sie z ta niezaprzeczalna, historyczna, prawda mam nadzieje ze nie napiszesz ''hmm'' tak skrajnie idiotycznego wpisu na publicznym forum. 18:08, 17.01.2023