Szymbark. Na skrzydłach do Niepodległej

Powiatowe Obchody 100. rocznicy odzyskania niepodległości zainaugurowano międzynarodową konferencją zatytułowaną „Skrzydła Zwycięzców, Skrzydła Pokonanych... Skrzydła Niepodległej, Skrzydła Wolności 1917-1918”.

Już po raz czwarty w zabytkowym Kasztelu w Szymbarku odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa poruszająca problematykę lotniczą okresu Wielkiej Wojny 1914-1918 – I wojny światowej. Jej organizatorem, wzorem lat ubiegłych było Starostwo Powiatowe, Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów, Instytut Historii Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno - Ekonomiczna w Jarosławiu.

W obradach wzięli udział historycy z Polski, Słowenii, Rosji, Czech, Austrii, Niemiec, Ukrainy, Serbii i Francji. Konferencję otworzył dyrektor Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów Zdzisław Tohl. Słowa powitalne do przybyłych prelegentów,zaproszonych gości i słuchaczy, wśród których liczną grupę stanowiła młodzież, wygłosił starosta Karol Górski. - Nasze naukowe spotkania rozpoczynaliśmy w 2015 roku, w którym przypadła setna rocznica bitwy pod Gorlicami. Natomiast dzisiejszą konferencją otwieramy równocześnie Powiatowe Obchody 100. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę. Nasi przodkowie mieli w tym dziele swój niebagatelny udział. Kierując słowa podziękowania do prelegentów za trud przygotowania i wygłoszenia wykładów, dodał – jestem przekonany, iż dzięki Państwa wiedzy historycznej, będziemy mogli zgłębić zagadnienia dotyczące wydarzeń sprzed stu lat, które rozegrały się na ziemi gorlickiej i stały się przełomem w walkach na froncie wschodnim I wojny światowej.

Pomysłodawcą pierwszej, zorganizowanej w 2015 roku konferencji poświęconej lotnictwu w Operacji Gorlickiej 1915 był Krzysztof Mikruta, koordynator Zespołu ds. Promocji i Spraw Społecznych Starostwa Powiatowego w Gorlicach. Opiekunem merytorycznym i „motorem napędowym” wszystkich konferencji był dr hab. Andrzej Olejko. Wydarzenie od początku wspierał starosta Karol Górski i dyrektor Muzeum Dwory Karwacjanów i Gładyszów Zdzisław Tohl. 

Merytoryczną część konferencji rozpoczął referat Siergieja Nelipowicza z Rosji poruszający tematykę walk o Galicję w latach 1916-1917. Harald Potempa z Niemiec przybliżył niemieckie lotnictwo w 1918 roku i jego późniejsze zastosowanie poza frontem zachodnim. Następny mówca Zbigniew Moszumański zapoznał słuchaczy z ewaluacją form użycia artylerii przeciwlotniczej w I wojnie światowej. Michal Plavec z Czech przedstawił powietrzną wojnę nad Albanią w 1918 roku. Gerald Penz z Austrii scharakteryzował austro-węgierskie i niemieckie lotnictwo podczas i po 12 bitwie nad Isonzo. Gerhard Artl z Austrii zreferował planowanie i użycie lotnictwa austro-węgierskiego w ofensywie nad Piavą w czerwcu 1918 roku.

Trzeci panel dyskusyjny otworzył Andrzej Olejko wykładem pt. Bułgarskie skrzydła na froncie salonickim 1917-1918. Kolejny referent Wojciech Mazur,  przedstawił francuski personel i sprzęt lotniczy w Rumunii 1916-1917. Bolszewickie skrzydła 1917-1918 to temat wykładu Oleksandra Demjaniuka z Ukrainy. 

Andrij Kharuk z Ukrainy przybliżył lotnictwo Ukraińskiej Republiki Ludowej i Państwa Ukraińskiego w latach 1917-1918. Mario Hrelja z Serbii mówił o łupach wojennych, czyli zdobycznych samolotach w serbskim lotnictwie. Drugim prelegentem z Serbii był Boris Ciglic, a tytuł jego referatu brzmiał Skrzydła zwycięstwa – serbskie lotnictwo w 1918 r. Temat francuskiego lotnictwa i zwycięstwa na zachodzie omówił David Méchin z Francji. Nocne operacje lotnicze w końcowym okresie Wielkiej Wojny zreferował Piotr Mleczko. Mariusz Niestrawski mówił o Polakach w strukturach Fliegerersatz-Abteilung Nr.4 Posen-Lawitz przed grudniem 1918 roku. Ostatnim prelegentem był Mirek Břínek z Czech, który przedstawił problemy z powstaniem czechosłowackiego lotnictwa w 1918 r.

Konferencję prowadził Krzysztof Michalik, dyrektor MZS Nr 3 w Gorlicach. Podobnie jak w latach poprzednich efektem zorganizowanego spotkania będzie publikacja, zawierająca wystąpienia przybyłych badaczy historii działań lotniczych nad „zapomnianymi” frontami Wielkiej Wojny.

źródło informacji: Yvetta Walecka (Starostwo Powiatowe